İstanbul Medeniyet Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü tarafından düzenlenen “Osmanlı Toplumunda İyilik Anlayışının Sanata Yansıması” başlıklı panel, 19 Mart 2025 tarihinde Merkez Kütüphane Hasan Polatkan Salonu’nda gerçekleştirildi. Panelde, hayırseverlik yoluyla toplumdaki yoksulluğun azaltılması konusunda Osmanlı’dan örnekleri günümüze taşımak ve kültürel mirasımızın yaşatılması için farkındalık oluşturmak adına önemli bilimsel çalışmalar katılımcılara sunuldu.
“İyilik Haftası” etkinlikleri kapsamında düzenlenen etkinlikte, Prof. Dr. Mustafa Özer, Dr. Öğr. Üyesi Feray Korucu Yağız, Dr. Öğr. Üyesi Csilla Balogh, Dr. Öğr. Üyesi Tuğba Diri Apaydın, Arş. Gör. Fatma Gültekin, Arş. Gör. Sanem Soylu Yılmaz, Arş. Gör. Dr. Kubilay Arpacı ve Arş. Gör. Yasin Saygılı konuşmacı olarak yer aldı.
Açılış konuşması ile başlayan panel, Prof. Dr. Mustafa Özer’in “Osmanlı’da Vakıf Sisteminin Şehir ve Mimariye Yansıması” başlıklı sunumuyla devam etti. Osmanlı vakıf sisteminin şehirleşme ve mimariye etkilerini katılımcılara aktaran Özer, vakıf aracılığıyla inşa edilen camiler, medreseler, hastaneler ve diğer sosyal yapılar sayesinde toplumun her kesimine hitap eden bir yaşam alanının nasıl şekillendiğinden de bahsetti. Ardından Dr. Öğr. Üyesi Feray Korucu Yağız, Osmanlı’nın önemli hayır yapılarından biri olan imarethaneleri “Osmanlı’da Hayır İşlerini Yayan Yabancı Gelin: Nilüfer Hatun İmareti” başlıklı sunumunda inceledi. Oturumun son konuşmacısı Arş. Gör. Fatma Gültekin ise “Osmanlı’da Kimsesizlerin Yuvası: Darüleytamlar” başlığıyla savaşlar ve göçler sonucu yetim kalan çocuklar için inşa edilen bu önemli yapıları görsellerle destekleyerek tanıttı.
İkinci oturum, Dr. Öğr. Üyesi Csilla Balogh’un “Bir İyilik Politikası Olarak Kanuni’nin Hediyesi: Kutsal Macar Tacının Hikâyesi” başlıklı sunumuyla başladı. Balogh, Kanuni Sultan Süleyman’ın Macar Kralı II. Lajos’un tacını geri göndererek gösterdiği iyiliğin arkasındaki tarihsel süreci minyatürler ve dönemin kaynakları üzerinden anlattı. Ardından Dr. Öğr. Üyesi Tuğba Diri Apaydın ise “Osmanlı’da İyiliğin En Tatlı Hâli: Keşkül-ü Fukara Kaplar” başlığında, dervişlerin topladıkları yardımları hayır işlerine bağışlama geleneğini ele aldı. Oturum sonunda Arş. Gör. Sanem Soylu Yılmaz, “Osmanlı Toplumunda Yardımlaşma ve Sadaka Taşı Geleneği” başlığıyla sadaka taşlarının Osmanlı kültüründeki önemli rolü hakkında bilgi verdi.
Panelin son oturumunda Arş. Gör. Yasin Saygılı, “Osmanlı İstanbul’unda Kuş Evleri” başlığı ile Osmanlı toplumundaki hayvan sevgisinin somutlaşmış örneklerinden biri olan kuş evlerini inceledi. Arş. Gör. Dr. Kubilay Arpacı ise “Sahibü’l-Hayrat Vel’l-Hasenat: İstanbul Çeşmelerinde İyilik Kavramı” başlıklı sunumunda, İstanbul’daki çeşmelerin kitabeleri üzerinden “iyilik” kavramını açıkladı.
Osmanlı toplumunda iyilik anlayışının farklı disiplinlerdeki yansımalarının ele alındığı etkinlikte, Osmanlı vakıf sisteminden sadaka taşlarına, imaretlerden kuş evlerine kadar birçok konuda kapsamlı sunumlar yapıldı İyilik Haftası kapsamında gerçekleştirilen bu etkinlik, Osmanlı toplumunun sosyal yapısını, vakıf sistemini, hayır kurumlarını ve kültürel mirasını katılımcılara tanıtarak, bu unsurların günlük yaşamda nasıl bir rol oynadığını ortaya koydu.
